بیم چیست و دقیقا مدل سازی اطلاعات ساختمان چه کمکی به صنعت ساختمان می کند؟

BIM یا مدل سازی اطلاعات ساختمان چیست؟

BIM یا بیم که مخفف Building information modeling و در فارسی به معنی مدل سازی اطلاعات ساختمان است یک تکنولوژی نوپا و به شدت کاربردی در حوزه ساختمان است که اخیرا بسیار زیاد مورد توجه قرار گرفته و فواید و نکات مثبت آن علاقه مندان حوزه ساختمان را به خود جلب کرده است.

در این مقاله آموزشی تمام تلاش ما بر گردآوری و جمع آوری تمام مطالب مهم و نکات قابل ذکر در مورد بیم و اینکه BIM چیست بوده و این مطالب را برای شما مخاطب ارزشمند وبلاگ هوشمندسازی زوریل در این مقاله آورده ایم. امیدواریم توانسته باشیم نیاز شما برای فهم بیم را به طور کامل مرتفع کنیم.

BIM چیست یا بهتر بگوییم بیم دقیقا چیست؟

اگر در سطح کتاب ها یا صفحات دیگر اینترنتی جستجو کرده باشید احتمالا به این نتیجه رسیده اید که توضیح مشخص و شاید ساده، روان و قابل فهمی در مورد BIM ارائه نشده است اما تلاش ما این بود که به یک مفهوم قابل لمس تر برسیم که در زیر بیان کردیم.

بیم یا مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) به مجموعه ای از ابزار های نرم افزاری می گویند که قابلیت مجسم نمودن طراحی مد نظرمان در ابعاد واقعی تر و با بررسی زوایای مختلف و نگاه های متفاوت از آن طرح و ایده به ما ارائه می دهد.

مدل سازی اطلاعات ساختمان همه نیروهای اجرایی در پروژه را یاری می کند تا در همه ابعاد بتوانند آن ساختمان را به صورت مجازی بررسی و نهایت کار را تجربه کنند بدون آنکه دست به کار شده باشند.

دکتر تقدس عضو هیئت علمی دانشگاه تهران مدرس گروه مدیریت ساخت دانشگاه تهران در مورد بیم چنین می گوید:

1. در ابتدای هر پروژه یک کارفرما با کمک تکنولوژی VR می تواند یک مدل واقعی از پروژه خود را مشاهده کند و این موضوع کمک بسیار شایانی را در مدیریت تغییرات و کاهش هزینه تغییرات در طول اجرا را به همراه خواهد داشت.

2. مدلسازی اطلاعات ساختمان به دلیل اینکه یک پایگاه اطلاعاتی صحیح به همراه دارد، کارفرما می تواند در مرحله بهره برداری از این اطلاعات صحیح استفاده نماید. در واقع شناسنامه دار کردن پروژه ها کمک شایانی می نماید. این مسئله در حالی است که برای پروژه های موجود نقشه های ازبیلت تهیه می شود ولی این ازبیلت ها عملا قبل استناد نبوده و تا کنون نتوانسته در مرحله بهره برداری اطلاعات صحیحی را به کارفرما ارائه دهد.

3. مدلسازی اطلاعات ساختمان به کمک مدیریت و برنامه ریزی به موقع پروژه نقش موثری در کاهش هزینه ها، افزایش کیفیت و زمانبندی اصولی پروژه ها خواهد داشت.

بیم دقیقا چه چیزی نیست؟

از آنجا که بیم یک تجربه جدید در صنعت ساختمان است و نوپا محسوب می شود ممکن است خیلی از افراد به این اشتباه دچار شوند که بیم یک نرم افزار است و بر پایه این تفکر به BIM نگاه کنند اما باید همین اول مقاله این نگاه را عوض کنیم.

بیم یک نرم افزار همانند نرم افزار های رویت Revit نیست و باید BIM را در جایگاه یکم علم همانند علم معماری بدانیم. به عنوان مثال زمانی که در مورد نرم افزار Autocad از یک شخص عادی بپرسیم احتمالا این نرم افزار را معماری می داند در صورتی که متخصصین معماری می دانند اتوکد به تنهایی و بدون داشتن علم معماری بی ارزش است.

همین مثال را برای رابطه نرم افزاری مثل ایتبس و علم طراحی سازه نیز می توان به کار برد. پس از همین اول مقاله باید بدانیم مدل سازی اطلاعات ساختمان یک علم نوظهور اما به شدت کاربردی و مفید است که با کمک آن و ابزارهای موجود می توانیم یک مدل فوق العاده کامل، جامع و دیجیتال از پروژه خود را در کامپیوتر ببنیم و جوانب پروژه خود را با آن بررسی کنیم.

مدل سازی اطلاعات ساختمان از کجا و به چه دلیلی پدید آمد؟

شاید برایتان زیاد مهم نباشد که تاریخچه بیم چیست و از کجا آمده اما از آنجا که هر تاریخچه ای اطلاعاتی دارد که ممکن است مفید باشد، شنیدن تاریخچه ای هر چند کوتاه از بیم و دلایل پدید آمدن مدل سازی اطلاعات ساختمان خالی از لطف نیست.

در سال های قبل از 1970 تمام نقشه ها اعم از نقشه های ساختمانی و غیر ساختمانی توسط انسان کشیده می شد. معماران و نقشه کشان در گذشته کاغذهایی بسیار بزرگ را کف یک محیط مسقف پهن کرده و با کمک هم شروع به کشیدن نقشه ساختمان می کردند و تک تک اجزایی که می توانستند را درون آن نقشه ها با مداد پدید می آوردند. و در این برهه از زمان نه تنها از بیم خبری نبود بلکه طراحی نقشه ساختمان نیز بسیار سخت و مشقت بار بود.

حدودا از آغاز سال 1970 به بعد اولین تغییر در طراحی نقشه کم کم شروع شد و نرم افزار های Cadbase با کمک سیستم های آن دوران شروع به ارائه و مورد استفاده قرار گرفتند اما هنوز نیاز استفاده از بیم نه تنها دیده نمی شد حتی کسی به فکر علم مدل سازی اطلاعات ساختمان هم نمی افتاد.

طولی نکشید که با پیشرفت های حوزه کامپیوتر و امکان استفاده عموم از کامپیوتر در سال 1980، استفاده از نرم افزار های کدبیس نیز بیشتر شد و به صورت فراگیر در اختیار معماران ساختمانی قرار گرفت.

این نرم افزار ها به شدت به معماران در سرعت و کیفیت طراحی کمک کردند اما هنوز یک مشکل کوچک وجود داشت که در دوره قبل و بعد از Cadbase همچنان پا برجا بود و مربوط به ویرایش طرح و نقشه ساختمان بود.

به عنوان مثال تصور کنید که در آن دوران نقشه هایی از ساختمان را که با دست کشیده شده و یا به روش Cadbase طراحی شده بودند و حال بعد از پایان طراحی نقشه ساختمان مالک پروژه، مدیر پروژه و یا خود طراح نقشه به این نتیجه می رسید که باید مقداری اندازه یک درب را در نقشه کوچک یا بزرگ کند. در آن دوران حتی تصور این موضوع بسیار استرس زا و رنج آور بود.

cad یا Computer Aided Design به معنی طراحی به کمک کامپیوتر و منظور از cadbase در این مقاله طراحی نقشه با کمک نرم افزارهای کامپیوتری است

اما از اوایل سال 2000 به بعد دوباره یک پیشرفت شگرف در حوزه طراحی ساختمان پدید آمد و برای اولین بار درباره BIM یا مدل سازی اطلاعات ساختمان مطرح و بیم وارد دنیای معماری شد.

با کمک بیم دیگر تغییر اندازه یک در ملال آور نبود و مدل سازی اطلاعات ساختمان به صورت کاملا هوشمندانه وضعیت تولید و طراحی نقشه را دگرگون کرد.

قطعا BIM کاربرد های بسیاری دارد و این تنها یکی از اتفاقات مثبتی بود که با کمک بیم محقق شد.

نرم افزارهای بیم BIM چیست و چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

تا اینجای مقاله در مورد اینکه بیم دقیقا چیست و تاریخچه آن به طور کامل صحبت کردیم و گفتیم که با توجه به اینکه هر روز شاهد گسترش بیش از پیش ساختمان سازی در جهان هستیم و قطعا معماری و طراحی ساختمان جز جدانشدنی و رکن اصلی صنعت ساختمان و ساختمان سازی هستند. بیم می تواند کمک های بسیار زیادی در زمینه چالش های قبل، حین و پسا طراحی به ما بکند.

اما باید بدانیم که مدل سازی اطلاعات ساختمان فقط محدود به دوره طراحی و ساخت نیست و پس از ساخت ساختمان نیز بسیار کاربرد دارد که به آن می پردازیم.

BIM شامل تمام اطلاعات مهم و اساسی ساختمان شامل مشخصات ظاهری و فنی، اسناد و اطلاعات مهم، فرآیند مدیریت ساخت، نقشه‌ها و حتی کیفیت ساخت را در بر می گیرد و حتی می توان گفت این مدل سازی ما را در ارزیابی کیفی و کمی پیمانکار پروژه یاری می کند.

برای رسیدن به این مهم نرم افزار هایی در راستای مدل سازی اطلاعات ساختمان پدید آمد که به کمک معماران ساختمان بیاید و فرآیند بیم و پیاده سازی آن را ساده کند.

در بین نرم افزار های بیم در ایران، رویت و تکلا استراکچر از همه معروفتر هستند اما در زیر لیستی از این نرم افزار ها را برای شما قرار داده ایم تا با آنها آشنا شوید.